Sürücüsüz arabalara doğru giden yolda karşılaşılan felsefi ve teknolojik çukurlar, mühendislerin güvenilir ve güvenli sistemler geliştirmelerine yardımcı oluyor.
Sürücüsüz arabalar ilk kez 1939 yılında gündeme gelmişti. General Motors’un Futurama sürüşü, 1939 Dünya Fuarı’nda teknolojiyle birleştirilen yolların arabaları kontrol ettiği yeni bir çağın ipuçları vermişti. İlk sürücüsüz araba kavramı, araçtan çok aracı destekleyecek altyapıya odaklanıyordu.
O zamanlar, sürücüsüz arabaların gerçek olacağına inanmak daha zordu. Ancak on yıllar boyunca gerçekleşen teknolojik gelişmeler ve farklı sektörler arasındaki ortaklıklar, otonom arabaları artık gerçeğe dönüştürüyor. BI Intelligence’ın bir raporu, 2020’de yollarda on milyon arabanın olacağını tahmin ederken, IHS ise 2035 yılında sürücüsüz araba satışlarının 21 milyona ulaşacağını öngörüyor.
Bugüne geldiğimizde, sensör teknolojisi, bilgisayar işlemci özellikleri ve bilgisayarların büyük miktarda veriye dayanarak matematiksel algoritmalar biriktirme, öğrenme ve oluşturma becerisini mümkün kılan makine öğrenme özelliği, Intel’den Jack Weast’in “mükemmel özellikler fırtınası” olarak adlandırdığı ve arabaların kendi kendilerine gitmelerini sağlayacak gelişmeleri mümkün kılıyor.
“Otonom sürüşün arkasındaki temel bilimin bu hayali gerçekleştirmemiz için yeterince olgunlaşması uzun zaman aldı,” diyor Intel’den otonom sürüş çözümleri baş sistem mühendisi Weast.
Vitesi Tam Otonom Sürüşe Alıyoruz
SAE International, araç otomasyonunu beş seviyede sınıflandırıyor. Seviye 1 ve 2, uyarlanabilir seyir kontrolü, yanıt veren frenleme ve park desteği gibi özellikler sunarken yine de bir insanın direksiyon başında olmasını gerektiriyor. Seviye 3’te arabalar “otomatik pilota” alınıyor ve gerektiğinde sürücü kontrolü devralabiliyor.
Seviye 4, sürücü desteğini çok daha aza indiriyor, hatta sürücüye direksiyon başında biraz kestirme olanağı bile tanıyor. Seviye 5’te ise araba tamamıyla otomatik çalışıyor, araçta sürücü koltuğu veya kontrolleri bile olmayabiliyor.
Otonom veya sürücüsüz arabaların gerçeğe dönüşmesi için, hayal bile edilemeyecek miktarda verinin işlenmesi gerekiyor. Weast, günümüzde cep telefonu tarifelerinin internetten video ve müzik akışı dahil olmak üzere ayda birkaç gigabayt veriye olanak tanıdığını belirtiyor. Otonom bir araç ise bir saatte terabaytlarca veriyi işleyecek. Bu miktar buluta göndermek için çok fazla olduğundan, arabada inanılmaz bir veri miktarını gerçek zamanlı olarak işleyebilecek yüksek performanslı bir bilgi işlem sistemine ihtiyaç var.
Otonom bir araba, aracın etrafındaki ortama ilişkin bilgileri benzersiz bir şekilde algılayan kameralar, lidarlar ve radarlar gibi sensörlerle donatılıyor. Örneğin kameralar bir kişiyi görürken, radar derinliği algılayabiliyor, gerçek bir insan ile kartondan bir insan maketini ayırt edebiliyor. Tüm sistemin uyum içinde çalışması gerekiyor.
“Bu yüksek duyarlılıklı sensörlerin yanı sıra, aracın içinde bu sensör verilerini işleyebilmek, arabanın etrafındaki fiziksel dünyanın sanal ortamda bir temsilini oluşturabilmek ve ardından direksiyon, fren veya diğer tüm konularda çok karmaşık ve çok hızlı, gerçek zamanlı kararlar alabilmek için arabada yüksek performanslı ve merkezi bir beyin zekasına ihtiyacınız var,” diyor Weast. “Bu da aracın içinde bulunması gereken kapalı bir döngü.”
Weast, bir arabanın otonom özelliğinin kısmen kendi kendine tüm durumun farkında olabilmesinden ileri geldiğini belirtiyor.
“Gerçek dünyada, özellikle de tanınması ve anlaşılması gereken onlarca nesnenin var olduğu karmaşık şehir ortamlarında mümkün olan farklı nesnelerin tümünü sıralamaya çalışıyorsunuz. Arabaların da tüm bunları doğru bir şekilde tanımaları gerekiyor,” diyor.
Veri bilimciler, toplanan büyük veri kümeleriyle kaydedilen tüm sensör verilerini analiz edebiliyor ve otonom araçların “öğrenmelerini” ve ardından aldıkları eğitime dayanarak çevrelerinde gördükleri nesneler hakkında olasılıksal saptamalar yapmalarını mümkün kılan makine öğrenme modelleri oluşturabiliyor.
Ulaştırmaya Yeni Bir Yaklaşım
Tüm bunları mümkün kılan teknoloji hızla gelişirken, bilgisayarların bir gün insan sezgisinin yerine geçip geçemeyeceği henüz bilinmiyor.
“Otonom araç fikri, beşeri ve sosyal açıdan zorlu bir iş olduğu kadar, teknoloji açısından da oldukça zorlu,” diyor Intel’de otonom araçlar üzerinde çalışan bir UX yaratıcı direktörü Matt Yurdana. “İnsanlar güvende olduklarını hissetmezlerse, bu teknolojiye güvenebileceklerine dair duygusal ve psikolojik bir kavrayışa sahip olmazlarsa, teknolojik açıdan ne yaparsak yapalım bir işe yaramayacak.”
Yurdana, tıp mesleğinden örnek veriyor. Bazı yüksek teknoloji laboratuvarları bilgileri ileri düzey dijital sunucular üzerinden paylaşırken, bazı ofisler hâlâ tıbbi raporlar basıyor ve bunları kağıt dosya klasörlerinde topluyor.
Otonom araçlar, insanların ulaştırma hakkındaki fikirlerini ve önceliklerini de değiştirebilir. Biz de nihayet bir gün ulaşımımızı bambaşka bir yolla sağlamayı tercih edebiliriz. Başka seçeneklerimiz olduğunda, ayak işlerini yapmak, park yeri bulmaya çalışmak, trafikte takılı kalmak ve trafikte sinirlenmek gibi durumlar geride kalabilir.
“Otonom araçlar, insanların yaşam ve iş tarzının yanı sıra şehirlerimizi inşa etme ve tasarlama şeklimizi de değiştirecek. Sektörleri şu anda hayal bile edemeyeceğimiz şekillerde değiştirecek ve yıkıma uğratacak,” diyor Weast. “Benzinle çalışan arabalar dünya nasıl değiştirdiyse, otonom araçların da yaşamlarımızı ve dünyanın her yerindeki insanların yaşamlarını aynı şekilde değiştireceğini düşünüyorum. Bu gerçekten heyecan verici bir evrim.”
The post Otonom Arabalar: Önümüzdeki Yol appeared first on iQ Turkey.